Avropa Şurası Parlament Assambleyası 25 yanvar 2005-ci il tarixində keçirilən ikinci iclasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi haqqında Assambleyanın 1416 saylı qətnaməsini qəbul etdi. Qətnaməni qəbul edərək, AŞPA yüz minlərlə köçkün insanın acınacaqlı şəraitdə və iyirmi ildən çox davam edən Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll olunmamasına təəssüfünü bildirmişdi. O, həmçinin tərəflər arasında kütləvi etnik düşmənçiliyin yayılmasına gətirib çıxaran və geniş miqyaslı etnik köçürmələrə səbəb olan hərbi əməliyyatlarla bağlı öz ciddi narahatlığını ifadə etmişdi. Qətnaməni qəbul edərək AŞPA təsdiq edir ki, ərazinin müstəqilliyinin tanınması və əsas dövlətdən ayrılması silahlı hərbi qüvvələrin köməyi ilə yerli xalqı yurdundan qovmaqla və ya ərazinin de-fakto digər dövlətə birləşdirilməsi ilə deyil, yalnız qanuni və danışıqlar yolu ilə əldə edilə bilər.
Qətnamədə həmçinin “bir üzv dövlətin digər dövlətin ərazisini işğal etməsi dövlətin Avropa Şurasının üzvü kimi öhdəliklərini ciddi şəkildə pozması olduğunu və münaqişə zonasından köçkün düşmüş insanların öz yurdlarına təhlükəsiz və sərbəst qayıtma hüququna malik olduğunu” üzv dövlətlərin diqqətinə çatdırılır. Bu göstərir ki, ATƏTin Minsk Qrupunun rəhbərliyi altında aparılan danışıqlar prosesinin uğursuz olacağı halda, münaqişə tərəfləri Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi vasitəsilə (BƏM) BMT Nizamnaməsindən əsas kimi istifadə edə bilərlər. Həmçinin, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının 822 (1993), 853 (1993), 874 (1993), 884 (1993) saylı qətnamələrini təsdiq edən AŞPAnın 1416 saylı qətnaməsi münaqişə tərəflərini BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə əməl etməyə və gələcək hərbi əməliyyatlardan çəkinməyə çağırır. AŞPA-nın 1416 saylı qətnaməsinin “Azərbaycan ərazisinin əhəmiyyətli hissələri hələ də erməni silahlı qüvvələrinin işğalı altındadır və separatçı qüvvələr hələ də Dağlıq Qarabağ bölgəsinə nəzarəti öz əllərində saxlayır” şərhinə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır.[1] Bu o deməkdir ki, Parlament Assambleyası Ermənistanı Azərbaycan ərazisində silahlı hərbi əməliyyatlarda iştirak etmiş bir münaqişə tərəfi kimi tanıyır.
[1] Council of Europe – Parliamentary Assembly (PACE), “Resolution 1416”, 25 January 2005. Retrieved from; Krüger, Heiko, The Nagorno-Karabakh Conflict: A Legal Analysis (Springer, 2010), pp. 140-142
